Υπέρταση: Ποια όργανα μπορεί να προσβάλει; Δίαιτα DASH - Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Υπέρταση είναι η κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση (η πίεση με την οποία το αίμα κινείται από την καρδιά προς το υπόλοιπο σώμα) είναι αυξημένη πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα.

Αποτελεί τον νούμερο 1 παράγοντα θνητότητας παγκοσμίως.

Η καρδιά είναι μία αντλία, η οποία κάθε φορά που συστέλλεται διοχετεύει με αίμα μέσω των αρτηριών το σώμα μας, ενώ κάθε φορά που διαστέλλεται χαλαρώνει και γεμίζει ξανά με αίμα.

Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε χιλιογραμμάρια υδραργύρου (mmHg) και καταγράφεται με 2 αριθμούς όπως για παράδειγμα 120/80. Ο μεγαλύτερος αριθμός καταγράφει την συστολική πίεση (μεγάλη) και ο μικρότερος την διαστολική (μικρή). Συστολική είναι η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά ωθεί το αίμα προς τα όργανα του σώματος και διαστολική όταν η καρδιά χαλαρώνει.

Η αρτηριακή πίεση χαρακτηρίζεται ως:

• Ιδανική: Όταν η συστολική πίεση είναι κάτω από 120mmHg και η διαστολική κάτω από 80mmHg.
• Φυσιολογική: Όταν η συστολική πίεση είναι από 120 έως 129mmHg και η διαστολική πίεση είναι από 80 έως 84mmHg.
• Οριακή Υπέρταση: Όταν η συστολική πίεση είναι από 130 έως 139mmHg ή η διαστολική πίεση είναι από 85 έως 89mmHg ή και τα δύο ταυτόχρονα.
• Υπέρταση: Όταν η συστολική πίεση είναι από 140mmHg και άνω ή η διαστολική πίεση είναι από 90mmHg και άνω ή και τα δύο ταυτόχρονα.
• Μεμονωμένη συστολική υπέρταση: Όταν η συστολική πίεση είναι πάνω από 140mmHg και η διαστολική πίεση είναι κάτω από 90mmHg.

Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της υπέρτασης είναι:

• Το αυξημένο σωματικό βάρος.
• Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
• Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού και γενικότερα τροφών που περιέχουν αλάτι.
• Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
• Το κάπνισμα.
• Το στρες.
• Η κληρονομικότητα. Όταν και οι 2 γονείς είναι υπερτασικοί, η πιθανότητα εμφάνισης ξεπερνάει το 70%.
• Η ηλικία (άτομα άνω των 65 έχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες εμφάνισης).
• Ορισμένα φάρμακα.
• Κάποια πάθηση (χρόνια νεφρική νόσος, στένωση των νεφρικών αρτηριών, υπνική άπνοια, διαβήτης, υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός κ.ά.).

Για να γίνει σωστά η μέτρηση της πίεσης πρέπει το άτομο να χαλαρώσει για 5 περίπου λεπτά σε καθιστή θέση. Έπειτα τοποθετείται η περιχειρίδα στον βραχίονα, εφαρμοσμένη καλά ενώ το ύψος της πρέπει να είναι περίπου στο ύψος της καρδιάς, με το χέρι να είναι ακουμπισμένο σε σταθερή και παράλληλα μαλακή επιφάνεια (πχ. μαξιλάρι). Το ακουστικό τοποθετείται στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα χωρίς να καλύπτεται πλήρως από την περιχειρίδα. Φουσκώνουμε το πιεσόμετρο περίπου μέχρι τα 200 - 220 mmHg κι έπειτα αρχίζουμε να ξεφουσκώνουμε αργά (περίπου 10mmHg ανά 5 δευτερόλεπτα). Στο σημείο που αρχίζει να ακούγεται ο ρυθμικός χτύπος έχουμε την συστολική πίεση ενώ όταν παύει τελείως να ακούγεται έχουμε την διαστολική πίεση.

Η αρτηριακή πίεση μεταβάλλεται αρκετές φορές κατά την διάρκεια της μέρας και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ο μοναδικός τρόπος για να την μετρήσουμε είναι με ένα όργανο που λέγεται σφυγμομανόμετρο (πιεσόμετρο).

Η υπέρταση συνήθως δεν παρουσιάζει κάποια συμπτώματα γι αυτό αποκαλείται και "σιωπηλός δολοφόνος". Μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε όργανα όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά, οι νεφροί, τα μάτια, οι αρτηρίες.

Ο γιατρός σας είναι ο κατάλληλος για να κάνει την διάγνωση και να κρίνει αν χρειάζεται θεραπεία, η οποία συνήθως περιλαμβάνει συγκεκριμένη δίαιτα, άσκηση και αν χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή με αντιυπερτασικά φάρμακα.

Η δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension - Διατροφικές Προσεγγίσεις για τον Τερματισμό της Υπέρτασης) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την μείωση της αρτηριακής πίεσης. Συμβάλλει έως 25% στην μείωση των καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων καθώς είναι μία δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.

Η παγκόσμια ημέρα κατά της Υπέρτασης είναι η 17η Μαΐου.